Munduko Kontinenteen arteko indar-erlazioetan lekua hartzeak dakarkion krisiaz gain, barne-osaketa egiteko aukeratu zuten Nazio-Estatuaren ereduak ez die espero zuten emaitzarik eman. Nazio-askoren Estatua bera ere krisian dago. Lurralde antolaketaren krisiaz gain, Europa, beraz gu ere, balioen, identitateen eta kultur aniztasunaren kudeaketan krisi larrian dago.
Hau da, nazio edo komunitate-askoren estatu eredua, non horietako batek gainerakoak kontrolatu eta euren eredu erreferentzialak inposatzen dizkien, krisi larrian dago. Erresuma Batuak Eskozia, Irlanda eta Galesekin; Frantziak Korsika, Bretainia, Languedoc, Ipar Euskal Herria eta Ipar Kataluniarekin; Espainiak Hego Euskal Herria, Katalunia, Galizia eta Andaluziarekin; Italiak Adigio-Tirol eta Padaniarekin. Neurri ezberdinetan, baina, finean krisian.
Ez dugu ahaztu behar Batasun osorako Konstituzio bakarra ezartzeak jasan zuen porrota. Nazioen arteko batez beste eginda, Espainian onartu egin zen eta Frantzian ez. Ikusteko dago bestelako Europar Batasuna posible den. Eredu honek, behintzat, esan dezakegu kale egin duela.
Barka ezina litzateke eredu-krisi korapilo hau askatzean, noizbait eta nolabait askatuko baita, gure ondorengo belaunaldiek jasotzen dutena oraingoa baino okerragoa izatea. Barka ezina, gehienetan bortxaz batutako komunitate-askoren estatuaren eraisketak ez ekartzea nazio bakoitzak bere estatua eta kontinentearen, edo munduaren, herrien batasuna. Herria hartuz, nazio bateko herritar aske eta kolaboratzaileen euskarazko adieran.
