Euskarak arazo handi bat du: hitz egiten ez dakitenak ez dira konturatzen euskaldunak behartzen ari direla; ez dira konturatzen euskaldunen munduari bizkar emanda bizi direla; eta ez dira konturatzen euskaldunen eskubideak urratzen ari direla, eta (kasu askotan) euskaldunak deseroso sentiarazten. Arazoa konplikatua da: euskaraz ez dakiten horiek euskaldunen gurasoak dira, aitona-amonak, lehengusuak, ikaskideak, lagunak… Euskaldunak lotura afektibo ikaragarria sentitzen du pertsona horiengana. Nola eginaraziko die euskaraz? Euskara ikastea zaila da. Euskara ikastea garestia da. Euskara ikasteak denbora asko kentzen du. Hartara, erdaldunak euskaldunarengana (ia) inoiz sentitzen ez duen enpatia bat garatzen du euskaldunak erdaldunarengana.
Eta horrela gabiltza. Barkabera. Sentibera.
PSE-EEk agerraldi bat egin dezake, esateko lanpostu publikoetara sartzeko euskara eskatzea «inposizio» bat dela, eta «pluraltasuna» aintzat hartu behar dela, herritar batzuek ez dutela euskalduntzeko borondaterik eta ahalmenik, eta ez da ezer gertatzen. PSE-EEko erdaldunak eta euskaldunak ez dira konturatzen halako diskurtsoekin indartu egiten dituztela euskararen kalterako diren klixe asko: euskara ikastea ez dela beharrezko, zaila dela, administrazioan euskara eskatzea «diskriminatzailea» dela… eta abar, eta abar. Eta buelta erdi, eta jauzi, eta pika.
Euskararen normalizazioak hiru hamarkada egin dituela eta aurrera jauzi bat egiteko zein bide hartu behar diren eztabaidagai dagoenean sozialistek halako ekarpenak egitea, eta udalen legea kritikatzea udalei aktak euskara hutsez egiteko bidea ematen dielako, ekarpen eskasa da.
Ematen du, euskalgintzak eta instituzio batzuek urrats batzuk aurrera egitea pentsatu edo aztertu orduko, atzera bi pauso egiten dituela gaztelaniadunen munduak. PSE-EEren atzoko aurkezpenak mezu argi bat du atzean: «Euskararen alde egitea ongi dago, baina neurri bateraino: ez behartu erdaldunak euskara ikastera». Edo, esaten ez dena esanda: «Ez ukitu gure pribilegioak».
Euskarak arazo handi bat du: hitz egiten ez dakitenak ez badira konturatzen eurenak, eskubideak ez, pribilegioak direla, euskarak zail izango du urrats erabakigarriak egitea.
Berria
